Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitemizde (KSBÜ); Türk Yoğun Bakım Derneği ile Üniversitemiz Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı (AD) tarafından, “Yoğun Bakımcı Gözüyle Palyatif Bakım Toplantısı” düzenlendi. Toplantıda farklı üniversitelerin bilim insanları sunum yaptılar.

KSBÜ- KSBÜ Tıp Fakültemiz Konferans Salonunda gerçekleşen toplantının açılış konuşmasını Üniversitemiz Anestezi ve Reanimasyon AD Başkanı Prof. Dr. Canan Balcı yaptı.

Prof. Dr. Balcı şunları söyledi: “Dünya ile birlikte biz de yaşlanıyoruz. Türkiye’de ve dünyada yaşlı nüfus gittikçe artmakta. 2016 yılında dünyada 65 yaş üzeri 900 milyon insan,   Türkiye’de ise 7 milyon kişi vardı. 2025 yılında ise dünyada 65 yaş üzeri 1.5 milyar,     Türkiye’de ise 12 milyon ( 65-74: yaşlı, 75-84: ileri yaşlı, 85 üstü: çok yaşlı) kişinin olacağı tahmin ediliyor. Yaşlanmanın fizyolojisinde temel iki prensip vardır. Birincisi; yaşlanma, tüm organların fonksiyonal rezervlerinin progressiv olarak kaybı ile ilişkilidir. İkincisi; yaşla ilgili tüm değişikliklerin boyutu kişiden kişiye değişiklik gösterir. Pek çok yaşlı hasta yaşla ilişkili değişiklerin fizyolojik kompansasyonuna sahiptir. Bu kompansasyon egzersiz, hastalık ve cerrahi sırasında yeterli olmayabilir. Organ fonksiyonları ve rezervi 60 yaşına kadar yaşamın dördüncü dekadında en yüksek düzeydedir. 60 yaşından sonra fonksiyonal rezerv kişilere göre çok farklılıklar gösterir. Normal yaşlanmaya ek olarak komorbit hastalıkların etkisinin olup olmadığı değerlendirilmelidir. Yaşlılık ile birlikte pek çok hastalık da karşımıza çıkar. Konjestif Kalp Yetmezliği, KOAH, hipertansiyon, uyku apne sendromu bunlardan sadece bir kaçıdır. Fatigue, resistance, ambulation, illness, loss of weight (Abellanvan Kahn, 2008) kelimelerinn baş harflerinden oluşan ‘Frailty’ kavramı ise başlı başına ele alınması gereken bir sorundur. Bu kavram 2012’li yıllarda daha çok tartışıldı. Pek çok sınıflaması var: InterRAI, CHS, Rockwood Frailty index, SHARE-FI, IANA FRAIL. Frail hastalarda fiziksel zayıflık, (yürüme hızı ve METs), Kognitif bozukluklar ve Komorbititeler Fraillty derecesini belirler. Sağlık sistemindeki tüm disiplinler yaşlı hastalara özgü ihtiyaçlarla karşı karşıya kalmaktadır. Mevcut sistemler, akut hastalıklar ve yapılan tedavilere odaklanılması nedeniyle ileri yaş hastaların ihtiyaç duyduğu eşzamanlı bakım hizmetlerini karşılaması yetersiz kalmaktadır. Tüm cerrahi prosedürlerin %55’i 65 yaş üzeri hastalara uygulanmaktadır. Kronik sorunlar ise hasta yaşına paralel olarak artmaktadır. Bu sorunların çoğu (katarakt, artrit, damar tıkanıklıkları, kanser gibi) cerrahi tedavi gerektirir. Cerrahi işlemlerin yarısından fazlası ileri yaş hastalara uygulansa da bu hastalarda orantısız şekilde morbidite ve mortalite riski yüksektir. Postoperatif morbiditelerin çoğunluğu ve tüm postoperatif mortalitelerin dörtte üçü 65 yaş üzeri hastalarda meydana gelmektedir. Bu hastaların çoğu yoğun bakım yatışı gerektirir ve yoğun bakımda takip edilir. Fakat pek çok hasta da yoğun bakım yatışı sonrası bakım hizmetlerinin nerde yapılacağı ve nasıl yapılacağı sorunu ile karşı karşıya kalmaktayız. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) palyatif bakımı ‘hayatı tehdit eden bir hastalığı olan hastaları ve ailelerini yaşadıkları problemlerle ilgili olarak acı çekmenin önlenmesi ve hafifletilmesi yoluyla yaşam kalitesinin artırılmasını sağlayan bir bir yaklaşım’ olarak tanımlamaktadır. Ağrı, hastalıkla ilgili sorunların tedavisi, fiziksel, psikososyal ve manevi destek palyatif bakım içinde yer alır. Gelişmiş Palyatif Bakım Merkezi, her yaşta ve ciddi bir hastalığın herhangi bir aşamasında uygundur. Hastalığın birçok yönü vardır; semptom yönetimi, aile desteği ve karar vermede yardım. Bunlar palyatif bakım ekipleri için ortak odak noktalarıdır. Semptomların yönetimi, duygusal yardımın (depresyon, anksiyete ve sıkıntı) yanında fiziksel semptomların (yani ağrı, kabızlık, bulantı ve kusma ve deliryum) yönetimini de kapsar. Palyatif bakım, meslekler arası bir ekibin çalışmasını ifade ederken, palyatif tıp, ciddi hastalıkları olan hastalar için semptomların rahatlatılması ve karar verme desteği sağlamaya odaklanan tıbbi alt uzmanlık anlamına gelir.”

Gerçekleşen toplantıda öğretim üyeleri sunum yaptı. Paliyatif bakım ve sorunları ele alınarak, palyatif bakımın tanımı, hasta kabul ve red kriterleri, basamak ve modeller, hasta yakını eğitimi, nutrisyon ve ağrı tedavisi tartışıldı.